Ressamların ve yazarların sofraları

14 Kasım 2015 Cumartesi

Ressamların ve yazarların sofraları

15 Kasım 2015

Yemek kültürü araştırmacısı Sevim Gökyıldız, ressamların ve yazarların sofralarını yazdı. Balzac, Alexander Dumas, Marcel Proust, Agatha Christie ile Reonir, Cezanne, Monet, Picasso'nun sofralarından yemek tariflerinin de derlendiği “Sanatçıların Sofraları' (Oğlak Yayınları) adlı kitap, mideyi değil, sanatçı ruhları besleyen bir çalışma.

Balzac, boğazına çok düşkün bir yazarmış, sofrasında her zaman kaliteli, özel ürünlerden yapılmış yemekler olurmuş. Karaciğer patesi, beyaz kuşkonmaz, kızarmış keklik, Mersin balığı filetosu, ananas kızartmasını mutfağından eksik etmezmiş. Alexander Dumas için ‘mutfaktaki kont' diyorlar. Fransız mutfak kültürünün en önemli eserlerinden ‘Büyük Mutfak Sözlüğü'nü (Le Grand Dictionnaire de Cuisine) onun yazması tesadüf değil. “Benim için yeni bir yemek keşfetmek, uzayda yeni bir yıldız keşfetmek kadar heyecan verici.” diyen bir yazardan başka ne beklenebilir ki… Ölümünden birkaç hafta önce, 1870'te bitirebildiği sözlük tam 1152 sayfa. ‘Mutluluğun ressamı' olarak bilinen 20. yüzyılın büyük sanatçılarından Pierre Auguste Renoir'in Güney Fransa'daki evinde hazırladığı renkli ve zengin sofraları oldukça ünlüymüş. Mutfağıyla onu etkileyen kadınları da resmetmiş sanatçı. Pansiyonunda konakladığı Mère Anthony gibi. Renoir, o yıllarda resim yapmak için sabahın erken saatlerinde kırlara çıkar, yanında da şövalesi ve boyalarının dışında Mere'nin hazırladığı yemek sepeti olurmuş. Kocaman bir ekmek, içinde tavuk budu ve vazgeçemediği peyniri Brie gibi basit ve sıradan tatlar…

‘İstanbul'da 40 Yıllık 40 Lezzet Durağı', ‘İstanbul'un Esnaf Lokantaları', ‘99 Sayfada Mutfak Sırları' gibi yemek kültürü üzerine hazırladığı kitaplarıyla tanınan Sevim Gökyıldız, yeni çalışmasında yazarların ve ressamların mutfaklarını yazdı. Eğitimi dolayısıyla Fransız kültürünü yakından tanıyan ve Fransız sanatçıların sofralarını araştıran Gökyıldız, önceki eserlerinde mideye hitap ediyordu, ‘Sanatçıların Sofraları', ruhu besleyen bir çalışma. Mesela Balzac'ın mutfağından seçtiği Pampadour usulü kuşkonmaz, Val de loire kurabiyesi, Chinon usulü kuzu kapama ve keçi peynirli tart tarifleri mutfağa girme isteği uyandırmıyor ama yazarın mutfak düşkünlüğü yönünü ortaya koyan eseri İnsanlık Komedyası'nı listenize ekliyorsunuz.

Pablo Picasso'nun Ekmekli Natürmortu'na da kitabı okuduktan sonra farklı bir gözle bakacağınız kesin. Gökyıldız, Pablo Picasso, Agatha Christie, Marcel Proust, Claude Monet, Cezanne'ın mutfaklarına giriyor, sofralarını didik didik ediyor, köşede bucakta kalmış ayrıntıları buluyor. Mesela Picasso'nun 25 Ekim 1957'deki yaş günü için verdiği davetin menüsü artık kayıt altında: Tavuklu soğuk pelte, portakallı alabalık, kremalı tavuk, tereyağında bezelye, elmalar, yöresel peynirler ve ressamın tablolarından esinlenerek yapılmış şekerden karakterlerle süslü dev bir pasta. Agatha Christie'nin oburluğu ve beş çayı tutkusu, asla ekmek yemeyen Marcel Proust'un annesinin sık sık pişirdiği Madlen bisküvisi, atölyesi dışında mutfağında mutlu ressam Monet'nin mutfak tasarımı, resimleri gibi sofrası da kırlar ve bahçeler senfonisi gibi olan Cezanne'ın mutfağı not tuttuğumuz ayrıntılar… Sevim Gökyıldız, artık yemek kültürüne daha çok eğileceğini söylüyor, çünkü herkes tarif uzmanı zaten.

Sevim Gökyıldız, ressamların ve yazarların sofralarını didik didik ederken mutfaklarından tarifler de derlemiş.

Alexander Dumas'nın mutfağında fırında dana ciğeri, savoy bisküvisi, bütün lahana dolması, bal kabağı çorbası,

Paul Cezanne'ın mutfağında mantarlı omlet, ballı armut tatlısı, zeytinyağında patates,

Marcel Proust'un mutfağında, elmalı turta, jöleli sığır eti, Proust'un annesinin ünlü kurabiyesi, Madlen bisküvisi,

Claude Monet'nin mutfağında ballı kurabiyeler, Bordo usulü mantar,

Pablo Picasso'nun mutfağında Eşkabeş usulü sardalya, Berthe'in maydanozlu pirzolası,

Agatha Christie'nin mutfağında somonlu börek, tatlı ekmek, İtalyan usulü enginar kızartması var.